5 Kasım 2008 Çarşamba

Weblog ve Blog nedir?

Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü
4.Sınıf I.Öğretim


Blog Nedir? Ne değildir?
Blog, teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturdukları, günlüğe benzeyen web siteleridir. Web programlama becerisi gerektirmeden herkesin kolayca bilgisayar ağları üzerinden yazar-okur etkileşimini sağlamalarına olanak sunarak kendi sayfalarını yayımlayabilecekleri ortamlardır. İngilizcedeki "web" ve "log" kelimelerinin birleşmesinden oluşan weblog kavramının zamanla yaygınlaşmış adıdır.

Blog, “sosyal bir topluluk iliskisi yaratmakdir. “
Blog, “pazarlama sohbetidir”.
Blog, “sanal haberciliktir.”
Blog, “bu memleket nasil kurtulur” tartismalarinin sanal seklidir.”
Blog, “bilgiye erisimi kolaylastirmaktir.”
Blog, “bilgiyi paylasmaktir.”
Blog, “samimi bir “monolog” dialogudur.”
Blog, “tartisma ve olgunlasma platformudur.”
Blog, cogu zaman gunluk degildir (o sekilde gorunse bile). Blog, chat, IRC, Messenger sohbetleri degildir. Blog, kisisel websitesi hic degildir. Blog, geleneksel bir websitesi degildir. Blog, forum degildir. Blog, yapmacik degildir.”


“Blog” İngilizce “weblog“un kısaltılmış şeklidir, bu da süregelen bilgilerin devamını sağlamaya çalışan internet sitelerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bir blog sık sık güncellenen, günlük tipi anlatımlarla yer veren kişisel siteler ve makalelere link veren siteler ya da diğer internet siteleridir.

Tarihçesi
Blogların kullanımı 1999 yılında Blogger‘ın bu hizmeti vermeye başlaması ve kısa süre sonra bunu ücretsiz hale getirmesi ile yaygınlaşmıştır.
2003 yılı Şubat ayında Google, Blogger’ı satın aldı ve Google araç çubuğuna, ziyaret edilen sayfanın adresini doğrudan bloga girmeyi sağlayan ‘Blog This!’ tuşu yerleştirdi. İngilizce bilen çoğu kişi ilk defa bu buton sayesinde bloglar ile tanışmıştır.
Blogger ile aynı zamanlarda kurulan LiveJournal, sadece belirli kişilerin okumasına izin verilebilen blog sayfaları sağlayarak popüler olmuş bir blog sitesidir. Halen en çok blog yaratılan sistemlerden biri olan LiveJournal, yazdıklarını herkesle paylaşmak istemeyen ve grup bağlarına önem veren kişiler tarafından tercih ediliyor.
MSN blog sistemi de, MSN üyelerine sunulan MSN Messenger hizmetine ilişkilendirilince ciddi bir yayılma göstermiştir.
Hızla büyüyen ve ciddi bir akım haline gelen blog dünyasında, İnternetin devlerinden Yahoo! da 2005 yılının Mart ayında kendi blog sistemi Yahoo! 360′ı açtığını ilan etti.

Blog Türleri

Bloglar içeriğin oluşturma şekline göre,kullanım amacına göre ve içerdiği medya türüne göre sınıflandırılabilir.(Altun Arif,2005,E.İ.U.)

1.İçeriğin Oluşturulma Şekline Göre (Teknik Açıdan)

•Filtreleme Özellikli Bloglar
•Dergi Tipi Bloglar

2.Kullanım Amacına Göre Bloglar
• TEMEL
• GRUP
• AİLE ve ARKADAŞLIK
• İŞBİRLİKLİ
• FOTOĞRAF-SES-VİDEO
• TOPLULUK
• İŞ ve BİLGİ


3.İçerdiği Medya Türüne Göre Bloglar

•Metin blogları
•Fotoğraf blogları
•Ses blogları,
•Video blogları

Neden Blog?

1-Kullanıcılarının teknik bilgi gerektirmeden sayfalarını düzenleyebileceği yazı yazabileceği uygun ortamlar olması
2-Okuma alışkanlıklarına uygun olması (Dizin-kategori sistemi)
3- Yapılışına göre genellikle basit,anlaşılır,sistemli olması
4-Aynı blog içinde dikkatin dağılmamasını sağlayacak sayfa yapılarının bulunması (Standart sayfa duzeni)
5-Etiketleme,paylaşım, bağlantı verme vb. araçlar sayesinde komplike bağlantıların daha da kolay takip edilebilir olması(Benzer yazı ve benzer bağlantılarla ilişkilendirme)
6-Uygulama alanlaırnın genişliği (Eğitim,paylaşım,proje yönetimi,içerik geliştirme, vb. uygulamalar)
7- Okuyucular(RSS ) sayesinde takip edilebilirliğinin üst düzeyde olması(Güncellemelerin sürekliliği)
8-Zararlı yazılımların diğer web teknolojilerine oranla daha da az olması (pop-up lar vb. uygulamalar)
9-Blog oluşturma servislerinin yaygınlığı ve kullanım kolaylığı
10-Kullanımı daha kolay – kod yazmanıza gerek yoktur, dosyalarınızı doğrudan sunucuya aktarırsınız
11-Düşük maliyet – bir çok ücretsiz servis bulunmakta
12-Anında Yayım – güncelleme her an yapılabilir
13-Kitle grubu milyonlar – örn. http://www.technorati.com/ http://www.slahdot.org/
14-Herhangi bir internet bağlantısı ile erişilebilir ve güncellenebilir.
15-Oldukça geniş işbirliğine olanak sağlayacak özelliktedir.

Blog kavramının Pedagojisi
Öğrenme ve öğretme sürecinde sosyal etkileşimin önemli olduğu araştırmalarda özellikle vurgulanmaktadır.
– Öğrencilerin “bilgi oluşturma” süreçlerine yöneliktir.
– “anlamlaştırma” zaman içerisinde dil kullanımıyla sosyal bir süreç olarak gelişir.
– Bilgi oluşturma yapısı gereği, ilişkilendirici, iletişimsel ve etkileşimsel yapıdadır.
– Öğrenciler bilgiye ulaştıkça, bu bilgileri yayımlayacakları fırsatlar arayacaklardır.

Eğitimde Blog Kullanımının Öğrenme Sürecine Etkisi

1.Öğrencilerin Aktif Olması
2.Daha fazla öğrenen özelliğine hitap etmesi
3.Yeterli zaman
4.Tartışma - geribildirim sağlayabilme
5.Etkili grup çalışmaları
6.Değerlendirme kolaylığı
7.Kullanıcı grubunu sınırlandırılabilme
8.Sınıfı duvarlar arasından çıkarma
9.Daha Fazla Katılım
10.Kitlelere Ulaşım
11.Öğrenmeyi Destekleyici Özellikler
12.Çalışma Kolaylığı
13.Öğrenmenin İçselleştirilmesi
14.Takip Kolaylığı
15.Dinamizm

Eğitimde Blog Kullanım Alanları

*Yorum yapma, geribildirimde bulunma, işbirlikli çalışmalar yapma ve bunlar kolaylıkla saklayabilme
*Bir topluluk oluşturarak bilgi ve birikimleri paylaşma
*Bilgi paylaşımında sınırları dağıtma
*Sınıf içi veya arası işbirlikleri
*Diğer seslere de kulak verme
*Akran değerlendirmesi yapılması
*Bilgi Yönetiminin yapılması
*Ders içi ders notları, ödevler ve her türlü sınıf içi ve okul ile ilgili etkinlik ve duyuruların yayımlama.
*Başka bloglara bilgi gönderilmesi, yorum yazılması
*En iyi uygulamaların açılanması
*Tüm uygulamaların paylaşımı
*Çevrimiçi kaynakların sunumu
*Öğrencilerin blog kullanım alanları
*Bilgi kaynağı olarak yararlanılması
*Kendi kişisel blogunu yayınlanması yönetilmesi
*Başka çalışmaları izlenmesi
*Paylaşım yapılması (bir kimya deneyinin sonucunun paylaşılması )
*Öğrencilerin bir proje ya da ödev hazırlarken başvurabileceği bloglar (kişisel blogları, başka okul, öğretmen veya öğrencilerin blogları, kurumsal bloglar, vb)
*İlgi alanlarına giren blogları listeleyip paylaşma, takip etme
*Öğrenci çalışma dosyaları – öğrenme logları
*Mesleki gelişim
*Danışmanlık ve rehberlik hizmetleri
*Sınıf Yönetimi
*Öğrencilere yol gösterecek ipuçlarını bildirme
*Derslerle ilgili duyuruları postalamak (ödevleri, sınav sonuçlarını, vb)
*Ailelerin kullanım alanları
*Öğrenci çalışma dosyalarının ailelere paylaşılması
*Danışmanlık ve rehberlik hizmetleri
*Sınıf içi uygulamaları ve Okul ile ilgili etkinliklerden haberdar edilmesi (veli toplantıları, öğrencilerin devam çizelgeleri, sınav sonuçları vb konularda bilgilendirme)
*Öğrencilerin düşünce ve başarılarını paylaşacakları bir okur gurubu oluşturma (mezunlar blogu, öğretmenler blogu, vb )
*Öğrencilere kendi seslerini duyuracakları bir ortam sunma. Öğrenci topluluklarının oluşması kültürel faaliyetlerin yürütülmesinin kolaylaşması ya da tamamen öğrencilere bırakılması (öğrenci kulüplerinin blogları vb)
*Okul projelerinin paylaşılması
*Ailelerle iletişim kurulması (bilgilendirme, rehberlik,vb)
*Başka okullarla işbirlikli olarak projeler geliştirme

Eğitimde Web Sitesi Yerine Blog Tercih Edilmesinin Nedenleri

*Anında Yayım Güncelleme- her an değişiklik yapılabilir.
*Kullanımı daha kolay – öğretmenin ya da öğrencinin kod yazmasına gerek yoktur.Programlama bilmeyi gerektirmez.
*Düşük maliyet – birçok ücretsiz servis bulunur
*Erişilebilirlik - Herhangi bir internet bağlantısı ile erişilebilir ve güncellenebilir.
*Öğrenciler etkin - Web sitesinden farklı olarak paylaşılan içerik hakkında öğrenciler de yorum yazabilir.
*Kolay Paylaşım - Öğrencilerin içerik paylaşmasını kolaylaştırır.
*Cms- içerik izleme yapılabilir.
*İşbirliği - Oldukça geniş işbirliğine olanak sağlayacak özelliktedir.

Blog Terimleri

Atom: Bir feed formatı.
Aggregator: İlgilenilen blog’ların (ya da sitelerin) feed’lerini takip etmek için kullanılan web servisleri veya bilgisayar yazılımları
Bağlantı değişimi: İki web sayfasının (ya da blog’un) birbirlerine karşılıklı bağlantı vermesi
Blogcu: Blog yazarı.
Blogger: En geniş kullanıma sahip blog servisi ( blogger.com). .blog yazarı
Blogging: Blog yazmak.
Blog dizini: Blogları kategoriler halinde listeleyen, içeriklerini indeksleyen, hatta bazı durumlarda istatistikleri ve coğrafik konumları hakkında bilgi de verebilen servislerdir
Blog ekosistemi: Blogların birbirlerine verdikleri bağlantıların tümü (ve bunları indeksleyen servisler).
Blogosfer: Dünyadaki blog’ların tümünü ifade etmek için verilen ad, bloglar topluluğu.
Blogroll: (ya da Blog roll)Bir blogda yan sütunlarda diğer bloglara verilen bağlantılar.
Comment spam: Çoğu kez diğer blog yazarlarının veya site sahiplerinin sadece kendi linklerini eklemek için yazdıkları, gereksiz ve konu ile alakasız yorumlar.
CSS: “Cascading Style Sheets”in kısaltılmış hali. Web sayfalarının sunum şeklini tanımlamak için kullanılan stil belirtme formatı. CSS ile web dokümanlarının font, öğeler arası boşluklar, renkler gibi stil bilgileri kolaylıkla düzenlenebilmektedir
del.icio.us: Favori web adreslerinizi düzenlemenizi ve onlara web üzerinden istediğiniz zaman ulaşabilmenizi sağlayan bir servis. Linklerinizi anahtar kelimeler yardımı ile sınıflandırabilmenize ve onları diğer kullanıcılarla paylaşabilmenize olanak sağlanıyor
Kalıcı bağlantı: Bir blog içindeki tek bir gönderi için özel bağlantı adresi. Bu adres aracılığı ile söz konusu gönderiye, yeni gönderilenlerin arkasında kalarak blog ana sayfasından uzaklaşsa da, daima ulaşılabilir. Bu anlamda gönderinin sürekli adresi olarak düşünülebilir.
Kominite Blog’u: İçeriğine birden fazla yazarın katkıda bulunduğu blog
Moblog: Taşınabilir cihazlar ile (cep telefonu, PDA vs.) uyumlu, mobil blog.
Meta-blogging (ya da Meta blogging): Blog hakkında makaleler yazarak blog oluşturma
Movable Type: Popüler bir blog yayınlama yazılımı
Permalink: Kalıcı (permanent) link. Bir postaya ait URL. Başka bir yerdeki postaya link vermek için kullanılıyor.
Post: Blog’a gönderi veya makale yazma işi.Blog’a yazılan her bir gönderi veya makaleye verilen ad.
Post comment:Blog üzerindeki gönderilere okurlar tarafından yapılan yorumlar.
Post entry: Gönderi metni.
RDF: Bir feed formatı. “Resource Description Framework”ün kısaltılmış hali.
RSS: Bir feed formatı. “RDF Site Summary” veya “Really Simple Syndication” ya da “Rich Site Summary”nin kısaltılmış hali.
Sidebar (ya da Side bar): Blog düzeninde ana kolonun sağında ve/veya solunda yer alan, gönderilerin yer aldığı ana kolona göre daha dar olan kolon(lar). Bu kolonlar genellikle yazar hakkında kişisel bilgiler vermek, blog içeriğindeki kategori ve konu başlıklarını listelemek, diğer blog’lara bağlantılar vermek için kullanılabileceği gibi reklamların yerleştirilmesi için de kullanılabilir.
Splog (spam + blog): Diğer sitelerin, blogların propagandasını yapmak ve arama motorlarının sonuçlarını yanıltmak için oluşturulmuş, çoğu zaman çalıntı ve sahte içerikle birlikte birçok bağlantı barındıran spam blogları.
Şablon: Blog’unuzun görünümünü değiştirebileceğiniz HTML taslaklarına verilen ad. Şablonlar blog gönderilerinizin, arşivinizin, yapılan yorumların ve diğer görsel öğelerin nasıl görüneceğini belirleyen tasarım bilgisini içeren HTML kodudur.
Tag: En genel anlamı ile “etiket”. Blog veya blogla ilişkili kullanıldığında gönderileri sınıflandırmaya yarayan kategori başlığı veya anahtar kelimeler olarak düşünülür.
Technorati: Dünyadaki weblog’lar üzerine odaklanmış bir arama motoru. Şu an izlediği 18 milyondan fazla blog içeriğini konu başlıkları ile indeksleyerek ve onların birbirlerine verdikleri bağlantılar yardımı ile blogosferdeki popülerlik durumları hakkında bilgi veren bir servis. Kendi ifadeleri ile “Weblog’lar dünyasında neler olup bittiği konusundaki otorite”
Trackback: Blog’lar arasında uzaktan yorum yazma sistemi. Bu bir kişinin başka bir kişinin blog’undaki bir gönderiyi okuması ve o gönderi hakkında kendi blog’unda bir gönderi yayınlaması durumunda kullanılır. Trackback linki kullanıldığında o ilk gönderinin yazarına ping gönderilecek ve yazar gönderisi hakkında blog yazıldığından haberdar olacaktır.
Vlog (ya da Vog): Video blog.
W3 (ya da W3C): “World Wide Web Consortium”un kısaltılmış hali. Tam zamanlı çalışan bir ekip ile birlikte üye organizasyonların ve halktan bireylerin de katkıları ile web standartları geliştiren bir konsorsiyum.
WordPress: Popüler bir blog yayınlama yazılımı
XMLBir çok farklı alanda kullanılan fakat blog’lar söz konusu olduğunda feed dosyalarının oluşturulmasında kullanılan bir web dili. “eXtensible Markup Language”ın kısaltılmış hali. Bir blog üzerinde XML ikonu görüyorsanız blog’un feed dosyasına işaret ediyordur.






KAYNAKÇA


Baytekin, Ç. “Okul Yönetiminde Bilgisayar Kullanımı Ders Notları”
Altun, A. (2005). “Eğitimde İnternet Uygulamaları”

http://su-eiu.blogspot.com/2007/12/eiu-eitimde-blog-uygulamar.html
http://tr.wikipedia.org/wiki/Blog

http://www.cms.gen.tr/cms-nedir/

http://saubote2004.blogspot.com/2008/04/eitimde-weblog-ve-wiki-uygulamalari.html




Bilal KAYIN
İsmail KARADAŞ
Serdar YİĞİT